(1884-1939). ABD’li dilbilimci. Amerika yerli dilleri üstüne yaptığı incelemeler Sapir’i özgün kuramını gerçekleştirmeye yöneltmiştir. Bloomfield’ci yaklaşıma karşı anlıkçı akımın önde gelenlerindendir. Sapir’in adına öncelikle sesbilim alanında rastlanır. Sesbilimle ilgili düşünceleri Prag Dilbilim Çevresinin ilkelerine tümüyle uymasa da, sesbilim kavramlarının neredeyse tümü Sapir’in sesbiliminde yer almaktadır. Sapire göre sesbilgisel bir çözümleme sonucu elde edilen sesbirimler ardında bir dile özgü içkin ya da ülküsel dizge, ruhbilimsel işlem yer alır.
Dili toplumsal bağlamına yerleştiren ilk dil bilimcilerden olan Sapir önce dilin konusunu, sonra da yapısını belirlemek gerektiğini savunur. Dil, insan davranışından soyutlanamadığından bu bağlam içinde ele alınır ve çözümlenir. Dilbilimci dili gerek toplumların, gerekse değişik kavramların aynası olarak görmekle kalmaz, gerçeklikle dil arasında sıkı bir bağ kurarak gerçekliğin algılandığı biçimde dile getirildiğini, ayrıca dilin de bir anlamda gerçekliği etkilediğini var sayar. Sapir-Whorf Varsayımı adı altında anılan bu ünlü sava göre bir anadilde bulunan ulamlar bireylerin dünyaya bakış açılarını, dünya görüşlerini etkiler. Ses bilime ilişkin temel düşüncelerini, Language dergisinde yayımlanan Sound Patterns in Language” (Dil de Ses Kalıpları) [1925] adlı yazısında sergilemiştir. Language, an Introduction to the Study of Speech (Dil, Sözlü Dil İncelemelerine Giriş) [1921] adlı yayını Sapir kuramını sunduğu temel yapıtıdır.
(Vardar,2002)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder